In het begin lijkt het nog mee te vallen. Een beetje stijfheid, wat zeurende pijn bij bepaalde bewegingen. Maar na een tijdje merk je dat je je arm nauwelijks nog omhoog krijgt. Achter je rug reiken lukt al helemaal niet meer. Alsof je schouder langzaam maar zeker op slot draait. Dit is precies wat er gebeurt bij een frozen shoulder, een hardnekkige klacht die veel mensen verrast door hoe lang het kan aanhouden. Wat is het precies, hoe herken je het, en wat kun je eraan doen?
Als je schouder steeds stijver wordt en pijn blijft doen
Je merkt het misschien eerst bij iets simpels, zoals je jas aantrekken of iets van een hoge plank pakken. Je schouder voelt stram, bewegen gaat moeilijk en de pijn lijkt niet echt weg te trekken. In de weken daarna merk je dat de beweeglijkheid verder achteruitgaat. Alles voelt stroever, en slapen op die schouder wordt haast onmogelijk. Herkenbaar? Dan zou je zomaar te maken kunnen hebben met een frozen shoulder.
Wat is een frozen shoulder precies?
Een frozen shoulder, ook wel ‘adhesieve capsulitis’ genoemd, is een aandoening waarbij het gewrichtskapsel van de schouder langzaam verstijft. Het kapsel dat normaal soepel om het gewricht ligt, wordt dikker en strakker. Daardoor wordt bewegen moeilijker en pijnlijker. Je schouder ‘bevriest’ als het ware, vandaar de naam.
Het is een klacht die meestal in drie fasen verloopt:
- De bevriezende fase (painful phase): de schouder begint pijn te doen, vooral bij bewegen en ’s nachts. De pijn neemt geleidelijk toe en het bewegen wordt steeds lastiger.
- De bevroren fase (frozen phase): de pijn neemt iets af, maar de stijfheid blijft of wordt erger. Bewegingen zoals je arm optillen of achter je rug reiken zijn bijna niet meer mogelijk.
- De ontdooiende fase (thawing phase): langzaam maar zeker komt de beweeglijkheid terug en wordt de pijn minder. Dit herstel kan maanden duren.
Hoe ontstaat een frozen shoulder?
Een frozen shoulder ontstaat vaak zonder duidelijke oorzaak. Toch zijn er een aantal risicofactoren bekend. Zo komt het vaker voor bij mensen tussen de 40 en 60 jaar, en iets vaker bij vrouwen dan bij mannen.
Ook mensen met diabetes, schildklierproblemen of na een schouderoperatie of blessure lopen meer risico.
Soms ontstaat het na een langere periode van inactiviteit, bijvoorbeeld als je je arm niet goed hebt kunnen bewegen na een val, operatie of breuk. Het lichaam beschermt de schouder door deze minder te laten bewegen, maar dat leidt op den duur juist tot stijfheid en pijn.
Wat kun je eraan doen?
Het goede nieuws is: een frozen shoulder gaat meestal vanzelf over. Het slechte nieuws: dat kan behoorlijk lang duren, soms wel één tot drie jaar. Gelukkig kun je de pijn verlichten en het herstel versnellen met de juiste begeleiding.
Een fysiotherapeut kan je helpen om in elke fase van de klacht de juiste dingen te doen. In de eerste fase draait het vooral om pijnvermindering en voorzichtig blijven bewegen binnen je mogelijkheden. Later komen er meer gerichte oefeningen bij om je schouder weer soepeler en sterker te maken.
Ook warmte, mobilisatietechnieken, massage of dry needling kunnen verlichting geven. In sommige gevallen worden injecties of medicatie overwogen, maar dat gebeurt meestal in overleg met een arts.
Wanneer moet je naar de fysio?
Blijf niet te lang aanmodderen als je schouderpijn hebt die niet overgaat. Zeker als je merkt dat je minder beweegt uit angst voor pijn, of als je arm steeds stijver wordt, is het verstandig om hulp te zoeken. Hoe eerder je erbij bent, hoe beter je de schade kunt beperken.
Een fysiotherapeut kan niet alleen helpen om de pijn te verminderen, maar ook om je schouder weer functioneel te krijgen, stap voor stap, op een tempo dat bij jou past.
Tip: Denk je dat je misschien een frozen shoulder hebt? Wacht dan niet af, maar laat er even naar kijken. Soms zit er meer ruimte in je schouder dan je denkt, je moet alleen weten hoe je die terugvindt.
